Lokalizacja / miejsce przechowywania: bazylika św. Antoniego w Padwie, nawa północna, umieszczony po lewej stronie ołtarza św. Maksymiliana Kolbego, nad bocznym wejściem.

    

Datowanie, pochodzenie: pomnik umieszczony po uzyskaniu pozwolenia przez OO. Franciszkanów w 1690 r., ufundowany został przez matkę i brata zmarłego.

 

Autor, warsztat: nieznane 

 

Materiał i technika: płaskorzeźba z wapienia z Vicenzy pietra di Vicenza, płyta z czarnego marmuru z wykutymi literami, które oryginalnie były złocone. Wokół nagrobka pas tynku z malowidłem imitującym mur ceglany wykonany w technice fresku mokrego. Powierzchnia kamienia, w tle za postacią anioła, malowana techniką wapienną na kolor zbliżony do koloru otaczającej nagrobek cegły. 

 

Wymiary: wys. 172 cm, szer. 81,5 cm, głębokość od muru 25-15 cm

 

Stan zachowania: stan dobry, po konserwacji wykonanej w 2017 r. przez E. B. Lenart na zlecenie Muzeum Narodowego w Krakowie ze środków finansowych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w Polsce. 

 

Opis formalno-ikonograficzny: pomnik w formie Anioła Śmierci rozpościerającego kotarę obejmującą płytę z czarnego marmuru z wykutym tekstem epitafijnym.

 

Inskrypcje: 

​

D. O. M.

ET ANIMORVM FLORI LECTISSIMO

STANISLAO ANTONIO FRYZNEKIER

PHILOSOPHIAE ET MEDICINAE DOCTORI,

CLARISS. IN POLONIA NATALIBVS,

PATRE CONSVLARI SECRET. REGIO, ET NOB. PANNONIAE,

CRACOVIAE ORTO,

OB INGENII, DOCTRINAE, VIRTVTIS, PRAESTANTIA<M>

OMNIBVS GRATIOSO, SED BREVI DELICIO,

IN FLORE AETATIS,

IMMATURA MORTE AD IMMORTALIA TRANSLATO,

MONVMENTVM HOC, AMORIS ET DOLORIS,

PARENS MAESTISSIMA, CVM JOANNE FRYZNEKIER,

C. C. SECR. REGIO,

DEFVNCTI FRATRE CHARISSIMO. P.

OBIIT, A. D. MDCLXXXVII. 2DA IVL. AN. AETAT. XXVI

 

Osoby powiązane z obiektem: 

 

STANISŁAW ANTONI FRYZNEKIER (1661-1687). Związany z Krakowem. Pochodził z osiadłej w Polsce, a wywodzącej się z Węgier rodziny szlacheckiej, doktor filozofii i medycyny, zapisany do metryki nacyjnej pod numerem 2032, kandydat na konsyliarza nacji w wyborach z dnia 6.01.1686 (bez powodzenia), 12.01.1687 wybrany asesorem. Zmarł 2.07.1687 roku w wieku 26 lat. Został pochowany 3.07.1687 roku w kaplicy Lanzarottich, dzisiejszej kaplicy św. Stanisława. 26.03.1690 zakonnicy zebrani na posiedzeniu kolegium zarządu Veneranda Arca wydali zgodę na usytuowanie epitafium, ufundowanego przez matkę i brata, w północnej nawie po lewej stronie dawnego ołtarza św. Stanisława, dzisiaj św. Maksymiliana Kolbego, nad bocznym wejściem do Bazyliki, gdzie znajduje się do dziś. Przy tej okazji doczesne szczątki Fryznekiera za pozwoleniem zakonników przeniesiono do krypty przy ołtarzu św. Stanisława – mauzoleum nacji polskiej.

​

Bibliografia:

​

1. Inwentarze drukowane, katalogi z wypisami źródłowymi, edycje materiałów archiwalnych:

​

Archivio della Veneranda Arca di S. Antonio. Inventario, vol. 1–3, a cura di G. Bonfiglio-Dosio, G. Foladore, Veneranda Arca di S. Antonio: Centro Studi Antoniani, Padova 2017.

​

SARTORI A., Archivio Sartori documenti di storia e arte francescana, t. 1: Basilica e convento del Santo, a cura di G. Luisetto, Biblioteca Antoniana – Basilica del Santo, Padova 1983.

​

Archiwum nacji polskiej w Uniwersytecie Padewskim, t. 1: Metryka nacji polskiej w Uniwersytecie Padewskim 1592–1745, do druku przygotował H. Barycz, indeks osób opracowała K. Targosz, Ossolineum, Wrocław 1971.

​

Archiwum nacji polskiej w Uniwersytecie Padewskim, t. 2: Statuta oraz Akta i protokoły nacji polskiej w Uniwersytecie Padewskim, do druku przygotował H. Barycz, Ossolineum, Wrocław 1972.

​

GONZATI B., La Basilica di S. Antonio di Padova descritta ed illustrata, vol. 1–2, Antonio Bianchi, Padova 1852–1853.

​

2. Najważniejsze przewodniki i relacje popularnonaukowe: 

​

RUZZA S., La Basilica di sant’Antonio itinerario artistico e religioso, Centro Studi Antoniani, Padova 2016.

 

BARTOSZEWSKI S., Kaplica Polska św. Stanisława biskupa i męczennika w Bazylice św. Antoniego w Padwie z końca XIX w., Messaggero, Padova 2016.

​

ZARAMELLA V., Guida inedita della Basilica del Santo. Quello che della Basilica del Santo non è stato scritto, Centro Studi Antoniani, Padova 1996.

​

KRZYŻANOWSKI S., Wspomnienia z Padwy. Notatki z podróży, w Drukarni „Czasu” W. Kirch­mayera, Kraków 1868. 

 

3. Studia: 

​

WRANA M., Mauzoleum nacji polskiej. Pochówki, nagrobki, tablice epitafijne (1558–1840) [w:] M. Lenart, M. Wojtkowska-Maksymik, M. Wrana, Polacy przy grobie św. Antoniego w Padwie, cz. 1: Pamiątki, donacje, świadectwa kultu (wieki XVI–XIX), Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2019 (Natio Polona. Fontes et Studia II/1)

​

KOWALCZYK J., Kaplica Polska św. Stanisława biskupa w Padwie z końca XIX w., „Studia Franciszkańskie” 2009, t. 19, s. 215–271.

​

KOWALCZYK J., La seconda Cappella Polacca in Padova della fine del sec. XIX, „Il Santo. Rivista antoniana di storia, dottrina, arte” 1981, A. 21, fasc. 1, s. 105–146.

​

4. Dokumentacje konserwatorskie: 

​

LENART E. B., Relazione  tecnica. Monumento  di  Stanisław Antoni Friznekier, 1690, ­Basilica  di  s. Antonio  in  Padova, dokumentacja powykonawcza, Archivio della Veneranda Arca di S. Antonio, 2017 [kps].